第一卷 奧林波斯神明議允奧德修斯返家園
請為我敘說，繆斯啊
，那位機敏的英雄，
在摧毀特洛亞神圣的城堡后又到處飄泊，
見識過不少種族的城邦和他們的智慧，
在遼闊的大海上身心忍受無數(shù)的苦難，
為保全自己的性命，使同伴們返家園。
但他費盡了辛勞，終未能救得眾同伴，
只因為他們褻瀆神明，為自己招災(zāi)禍：
真愚蠢，竟拿高照的赫利奧斯的牛群
來飽餐，神明剝奪了他們的歸返時光。
女神，宙斯的女兒，請隨意為我們述說。
這時其他躲過了兇險的死亡的人們
都已離開戰(zhàn)爭和大海，返回到家鄉(xiāng)，
惟有他一人深深懷念著歸程和妻子，
被高貴的神女卡呂普索，神女中的女神，
阻留在深邃的洞穴，一心要他做丈夫。
但歲月不斷流逝，命定的時限已來臨，
神明們終于決定，讓他回鄉(xiāng)返家園，
回到伊塔卡，只是他仍然難逃爭斗，
當他回到親人們中間。神明們憐憫他，
惟獨那遠在的波塞冬，仍然心懷怨怒，
對神樣的奧德修斯，直到他抵達故土。
這神明此時在遙遠的埃塞俄比亞人那里，
埃塞俄比亞人被分為兩部分，最邊遠的人類，
一部分居于日落處，一部分居于日出地，
大神在那里接受豐盛的牛羊百牲祭。
他正歡樂地享受盛宴，其他眾神明
卻聚在奧林波斯的宙斯的巨大宮殿。
凡人和神明之父開始對他們說話，
因為心中想起高貴的埃吉斯托斯，
被阿伽門農(nóng)之子、著名的奧瑞斯特斯殺死；
他心中牽掛，對不死的神明們這樣說：
“可悲啊，凡人總是歸咎于我們天神，
說什么災(zāi)禍由我們遣送，其實是他們
因自己喪失理智，超越命限遭不幸，
如現(xiàn)今埃吉斯托斯越命限，竟然奸娶
阿特柔斯之子的發(fā)妻，殺其本人于歸國時，
雖然他自己也知道會暴卒，我們曾警告他，
派遣目光犀利的弒阿爾戈斯神赫爾墨斯，
要他勿殺阿伽門農(nóng)本人，勿娶他妻子：
奧瑞斯特斯將會為阿特柔斯之子報仇，
當他長大成人，懷念故鄉(xiāng)的土地時。
赫爾墨斯這樣善意規(guī)勸，卻未能打動
埃吉斯托斯的心靈，欠債已一次清算?！?img alt="" src="https://img.dushu.com/2023/07/09/19075349583701.png" />
目光炯炯的女神雅典娜這時回答說：
“我的父親，克羅諾斯之子，至尊之王，
埃吉斯托斯遭兇死完全是咎由自取，
其他人若作出類似事情，也理應(yīng)如此。
但我的心卻為機智的奧德修斯憂傷，
一個苦命人，久久遠離親人遭不幸，
身陷四面環(huán)水的小島，在大海的中央。
那海島林木茂密，居住著一位女神，
詭詐的阿特拉斯的女兒，就是那位
知道整個大海的深淵、親自支撐著
分開大地和蒼穹的巨柱的阿特拉斯。
正是他的女兒阻留著可憐的憂傷人，
一直用不盡的甜言密語把他媚惑，
要他忘記伊塔卡，但是那位奧德修斯，
一心渴望哪怕能遙見從故鄉(xiāng)升起的
飄渺炊煙，只求一死。然而你啊，
奧林波斯主神，對他不動心，難道奧德修斯
沒有在阿爾戈斯人的船邊，在特洛亞曠野，
給你獻祭？宙斯啊，你為何如此憎惡他？”
集云神宙斯回答女神，這樣反駁說：
“我的孩兒，從你的齒籬溜出了什么話？
我怎么會把那神樣的奧德修斯忘記？
他在凡人中最聰明，給掌管廣闊天宇的
不死的神明們奉獻祭品最豐盛勤勉。
是環(huán)繞大地的波塞冬一直為獨目巨怪
懷恨在心，奧德修斯刺瞎了他的眼睛，
就是那神樣的波呂斐摩斯，獨目巨怪中
數(shù)他最強大；他由神女托奧薩生育，
廣漠的咸海的統(tǒng)治者福爾庫斯的女兒，
在深邃的洞穴里與波塞冬融情媾合。
為此原由，震地神波塞冬雖然不可能
殺死奧德修斯，但卻讓他遠離鄉(xiāng)土。
現(xiàn)在讓我們考慮該如何讓他歸返，
使他回故鄉(xiāng)；波塞冬終會消弭怒火，
因為他總不可能獨自執(zhí)拗地違逆
全體不死的神明的意志，與眾神對抗?！?/p>
目光炯炯的女神雅典娜這時回答說：
“我們的父親，克羅諾斯之子，至尊之王，
既然現(xiàn)在常樂的神明們已經(jīng)同意，
讓智慧豐富的奧德修斯返回家園，
那我們便可派遣弒阿爾戈斯的引路神
赫爾墨斯前往奧古吉埃島，盡快向
美發(fā)的女神通報我們的堅定決議，
讓飽受苦難的奧德修斯歸返回家鄉(xiāng)。
我自己立即前往伊塔卡，努力激勵
奧德修斯的兒子，給他心里灌輸勇氣，
讓他召集長發(fā)的阿開奧斯人開會，
向所有求婚人泄怨憤，他們一直在他家
無情地宰殺膽怯的羊群和蹣跚的彎角牛；
然后送他前往斯巴達和多沙的皮洛斯，
打聽親愛的父親歸返家鄉(xiāng)的消息，
也好讓他在人世間博得美好的聲譽。”
雅典娜說完，把精美的繩鞋系在腳上，
那是雙奇妙的金鞋，能使女神隨著
徐徐的氣流越過大海和無邊的陸地；
她然后又抓起巨矛，鉚有銳利的銅尖，
又重又長又堅固，她用它制服英雄們的
戰(zhàn)斗行列，當主神的這位女兒發(fā)怒時。
她離開奧林波斯群峰，匆匆而行，
來到伊塔卡地區(qū)，奧德修斯的宅院，
站在院門前，手中握著那銅尖長矛，
幻化成外鄉(xiāng)人，塔福斯人的首領(lǐng)門特斯。
她看見了那些傲慢的求婚人，這時他們
正在門廳前一心一意地取樂玩骰子，
坐在被他們宰殺的那些肥牛的革皮上。
隨從和敏捷的伴友們在為他們忙碌，
有些人正用雙耳調(diào)缸把酒與水攙和，
有些人正在用多孔的海綿擦抹餐桌，
擺放整齊，有些人正把一堆堆肉分割。
神樣的特勒馬科斯首先看見雅典娜，
他正坐在求婚人中間，心中充滿悲愴，
幻想著高貴的父親，或許從某地歸來，
把求婚人驅(qū)趕得在家宅里四散逃竄，
自己重享榮耀，又成為一家之尊。
他坐在求婚人中間這樣思慮，看見雅典娜，
立即來到宅門邊，心中不禁懊惱，
不該讓客人久待門外。他站到近前，
握住客人的右手，接過銅尖長矛，
向客人開言，說出有翼飛翔的話語：
“你好，外鄉(xiāng)人，歡迎你來我們家作客，
請首先用餐，然后再說明有什么需求?！?/p>
他說完在前引路，帕拉斯·雅典娜隨行。
他們走進院里，進入高大的廳堂，
把手中握著的長矛插進高大的立柱前
一座制作精美的矛架里，那里擺放著
飽受苦難的奧德修斯的根根矛槍；
他請女神在寬椅上就座，鋪上麻墊，
寬椅精工雕琢，下面?zhèn)溆袛R腳凳。
他再為自己搬來一把華麗的座椅，
遠離求婚人，以免客人被吵嚷聲煩擾，
身處狂傲無禮之人中間，無心用餐，
同時他也好打聽在外的父親的消息。
一個女仆端來洗手盆，用制作精美的
黃金水罐向銀盆里注水給他們洗手，
在他們身旁安放一張光滑的餐桌。
端莊的女仆拿來面食放置在近前，
遞上各式菜肴，殷勤招待外來客。
近侍又高高托來各種式樣的肉盤，
在他們面前再分別擺上黃金杯盞，
一位隨從走上前，給他們把酒斟滿。
高傲的求婚者們紛紛進入廳堂。
他們一個個挨次在便椅和寬椅就座，
隨從們前來給他們注水洗凈雙手，
眾女仆提籃前來給他們分送面食，
侍童們給各個調(diào)缸把酒一一注滿，
他們伸手享用面前擺放的肴饌。
在他們滿足了喝酒吃肉的欲望之后，
他們的心里開始想到其他娛樂：
歌唱和舞蹈，因為它們是宴飲的補充。
一位侍從把制作精致的豎琴送到
費爾奧斯手里，被迫為求婚人歌詠。
那人撥動那琴弦，開始美妙地歌唱。
特勒馬科斯對目光炯炯的雅典娜說話，
貼近女神的耳邊，免得被其他人聽見：
“親愛的客人，我的話或許會惹你氣憤？
這幫人只關(guān)心這些娛樂，琴音和歌唱，
真輕松，耗費他人財產(chǎn)不慮受懲罰，
主人的白骨或許被拋在大地某處，
任雨水浸泡，或是任波浪翻滾在海中。
但若他們發(fā)現(xiàn)主人已返回伊塔卡，
那時他們?nèi)紩Ｍ约旱碾p腿
奔跑更靈便，而不是占有黃金和衣衫。
如今他顯然已經(jīng)遭厄運，傳聞已不能
給我們安慰，雖然世間也有人稱說，
他會歸來，但他歸返的時光已消逝。
現(xiàn)在請你告訴我，要說真話不隱瞞，
你是何人何部族？城邦父母在何方？
你乘什么船只前來？航海人又怎樣
把你送來伊塔卡？他們自稱是什么人？
因為我看你怎么也不可能徒步來這里。
請對我把真情一一說明，讓我知道，
你是第一次到來，或者是家父的客人，
因為往日里有許多人都來過我們家，
我的那位父親也一向好與人交往?！?/p>
目光炯炯的女神雅典娜回答他這樣說：
“我會把一切情況如實地相告于你。
我名門特斯，智慧的安基阿洛斯之子，
喜好航海的塔福斯人就歸我統(tǒng)治。
我現(xiàn)在偕同伙伴們乘船航行前來，
循酒色的大海前往操他種語言的種族，
去特墨塞島換銅，載來閃光的鐵。
我們的船只?？吭陔x城市很遠的地方，
在港口瑞特隆，泊在蔭蔽的涅伊昂崖下。
我敢說我和你父親早就朋友相處，
你若想探明此事，可去詢問老英雄
拉埃爾特斯，聽說他現(xiàn)在不再進城，
遠在鄉(xiāng)下居住，忍受著無限痛苦，
身邊惟有一老嫗侍候他饑食渴飲，
每當他因繁重的勞動累得困乏無力，
疲憊地緩緩爬上葡萄園地的斜坡。
我這次前來，只因耳聞他業(yè)已歸來，
就是你父親，卻誰知神明們阻礙他歸返。
神樣的奧德修斯還活在世上沒有死，
可能被浩渺的大海阻攔，生活在某個
環(huán)水的海島上，兇暴之人強把他羈絆，
一伙野蠻人，逼迫他不得不在那里留駐。
我現(xiàn)在給你作預(yù)言，不朽的神明把它
賦予我心中，我相信它一定會實現(xiàn)，
盡管我不是預(yù)言家，也不諳鳥飛的秘密。
他不會再長久地遠離自己親愛的鄉(xiāng)土，
即使是鐵打的鐐銬也不能把他鎖??；
他仍會設(shè)法返回，因為他非常機敏。
現(xiàn)在請你告訴我，要說真話不隱瞞，
你如此英俊，也許是奧德修斯的子嗣。
你的頭部和這雙明媚的眼睛與他本人
驚人地相似，我和他往日經(jīng)常晤面，
在他前往特洛亞之前，阿爾戈斯人的
其他英雄也乘著空心船前往那里。
從此后我和奧德修斯便未能再相見?！?/p>
聰慧的特勒馬科斯回答女神這樣說：
“客人啊，我也完全真實地向你秉告。
母親說我是他的兒子，我自己不清楚，
因為誰也不可能知道自己的出生。
我真希望我是一個幸運人的兒子，
那人能享用自己的財產(chǎn)，頤養(yǎng)天年。
現(xiàn)在所有有死的凡人中就數(shù)他最不幸，
都說我是他的兒子，既然承蒙你垂詢?！?/p>
目光炯炯的女神雅典娜回答他這樣說：
“顯然神明并不想讓你的家族被湮沒，
既然佩涅洛佩生了你這樣的好兒子。
現(xiàn)在請你告訴我，要說真話不隱瞞，
這是何盛宴聚會？你為何要如此安排？
是共飲還是婚筵？非尋常聚會可比擬。
我看他們是幫狂妄之徒，在你的家里
放肆地吃喝，任何正派人遇見他們，
眼見這種惡行，定都會滿腔氣憤?！?/p>
聰慧的特勒馬科斯回答女神這樣說：
“客人，既然你有意詢問，請聽我說明。
我的這個家往日里曾經(jīng)富裕顯赫，
當我的那位父親在家主持家政時。
可現(xiàn)在神明們另有想法，改變了主意，
他們讓他在凡人中間杳無音訊。
我也不會為他的故去如此悲痛，
倘若他和同伴們一起戰(zhàn)死特洛亞，
或是在戰(zhàn)爭結(jié)束后死在親人手里。
那時全體阿開奧斯人會為他造墳塋，
他也可為自己博得偉大英名傳兒孫。
現(xiàn)在他卻被狂烈的風暴不光彩地刮走，
無蹤無影，音訊蕩然，給我留下
憂愁和痛苦。我憂傷還不只是因為他，
神明們又給我降下其他的種種不幸。
統(tǒng)治各個海島的一個個貴族首領(lǐng)，
杜利基昂、薩墨和多林木的扎昆托斯
或是巉巖嶙峋的伊塔卡的眾多首領(lǐng)，
都來向我母親求婚，耗費我的家產(chǎn)，
母親不拒絕他們令人厭惡的追求，
又無法結(jié)束混亂，他們?nèi)我獾爻院龋?/p>
消耗我的家財，很快我也會遭不幸?！?/p>
帕拉斯·雅典娜滿懷氣憤地對他這樣說：
“天哪，你確實需要未歸返的奧德修斯，
讓他顯身手對付這些無恥的求婚人。
但愿他現(xiàn)在就能出現(xiàn)，站在大門邊，
盔帽盾牌全齊備，手握兩桿長槍，
就像我初次和他相識時那般模樣，
在我家縱情飲宴，心頭無限怡樂，
剛訪問費瑞的墨爾墨羅斯之子伊洛斯。
當時奧德修斯也乘坐快船去那里，
為涂抹青銅箭矢尋找致命的毒藥，
伊洛斯卻未敢把那種毒藥交給他，
擔心激怒永遠無所不在的眾神明，
我父親卻給了他那毒藥，情誼深厚。
愿奧德修斯能這樣出現(xiàn)在求婚人面前，
那時他們?nèi)嫉迷庋?，求婚變不幸?/p>
不過這一切全都擺在神明的膝頭，
他也許能回到這個家狠狠報復(fù)求婚人，
也許難如愿。因此我要你認真思忖，
你自己怎么能把求婚者驅(qū)趕出家門。
現(xiàn)在你認真聽我說，按照我的話行事。
明天你召集阿開奧斯英雄們會商，
向人們發(fā)表講演，求神明為你作證。
你應(yīng)該要求那些求婚人各自回家，
至于你母親，如果改嫁合她的心愿，
就讓她回到她那強大的父親家里，
他們會給她安排婚禮，籌辦嫁妝，
嫁妝會豐厚得與可愛的女兒的身份相稱。
我還有一個周密的建議，希望你聽取。
你準備一條最好的快船，配二十個槳手，
親自出發(fā)去探尋飄泊在外的父親，
也許會有人告訴你消息，你或許會聽到
宙斯發(fā)出的傳聞，他常向凡人傳信息。
你首先去皮洛斯詢問神樣的涅斯托爾，
再去斯巴達探訪金發(fā)的墨涅拉奧斯，
披銅甲的阿開奧斯英雄歸返他最遲。
如果你聽說父親還在世，且會歸返，
那你心中雖憂愁，可再忍耐一年；
如果你聽說他已死去，不在人世，
那你就迅速返回親愛的故鄉(xiāng)土地，
給他建造墳塋，盡最后應(yīng)盡的禮數(shù)，
舉行隆重的葬儀，把母親改嫁他人。
當你把諸事辦完，做完應(yīng)做的事情，
這時你要全心全意地認真思慮，
如何把你家里的這些求婚人屠戮，
或是采用計謀，或是公開地進行。
你不可再稚氣十足，你已非那種年紀。
難道你沒有聽說神樣的奧瑞斯特斯
在人間贏得了榮譽？他殺死殺父仇人，
詭詐的埃吉斯托斯，謀害了他顯赫的父親。
親愛的朋友，我看你長得也英俊健壯，
希望你也能變勇敢，贏得后代的稱譽。
我現(xiàn)在該返回我的快船，返回到我的
同伴們中間，他們等待我或許已厭煩，
你要善自珍重，按照我的話去做?！?/p>
聰慧的特勒馬科斯回答女神這樣說：
“客人，你滿懷善意地對我諄諄囑咐，
有如父親對兒子，我不會把它們忘記。
你現(xiàn)在雖趕路心切，但還請稍作延留，
不妨沐浴一番，寬舒自己的身心，
然后滿心歡悅地帶上一些禮物上船，
非常珍貴精美，作為我給你的珍品，
親朋摯友間常這樣互相拜訪贈禮品?！?/p>
目光炯炯的女神雅典娜回答他這樣說：
“請不要挽留，因為我現(xiàn)在急于要趕路。
至于那禮物，不管你心中想給我什么，
待我返回時再饋贈，我好攜帶回家，
獲得珍貴的禮物；你也會得到回贈?！?/p>
目光炯炯的雅典娜這樣說完離去，
有如飛鳥驟然騰起，給他的心靈
注進力量和勇氣，使他想念父親
比先前更強烈。他心中頓然領(lǐng)悟，
不禁驚異：剛才顯然是一位神明。
神樣的英雄隨即回到求婚人中間。
著名的歌人正在為求婚的人們歌唱，
求婚人靜默地聆聽，歌唱阿開奧斯人
由雅典娜規(guī)定的從特洛亞的悲慘歸程。
從上層寢間聽到歌人的動人歌聲，
審慎的佩涅洛佩，伊卡里奧斯的女兒，
順著高高的樓梯，緩步出房走下來，
不是她單獨一人，有兩個侍女隨伴。
這位女人中的女神來到求婚人中間，
站在那建造堅固的大廳的立柱近旁，
系著光亮的頭巾，罩住自己的雙頰，
左右各有一個端莊的侍女相陪伴。
佩涅洛佩含淚對神樣的歌人這樣說：
“費彌奧斯，你知道許多其他感人的歌曲，
歌人們用它們歌頌凡人和神明們的業(yè)績，
請坐下從中任意選一支給他們吟唱，
讓他們靜聽酌飲；且停止歌唱這支
悲慘的歌曲，它總是讓我胸中的心破碎，
深深地激起我內(nèi)心難忍的無限凄愴。
我一直深深懷念，銘記著他的面容，
我那丈夫，聲名遠揚赫拉斯和阿爾戈斯。
聰慧的特勒馬科斯不滿地這樣反駁說：
“親愛的母親，你為何阻擋可敬的歌人
按照他內(nèi)心的激勵歌唱，娛悅?cè)藗儯?/p>
過錯不在歌人，而在宙斯，全是他
按自己的意愿賜勞作的凡人或福或禍。
請不要阻止歌唱達那奧斯人的悲慘命運，
因為人們非常喜歡聆聽這支歌曲，
它每次都有如新譜的曲子動人心弦。
你要堅定心靈和精神，聆聽這支歌，
不只是奧德修斯一人失去了從特洛亞
歸返的時光，許多英雄都在那里亡故。
現(xiàn)在你還是回房去操持自己的事情，
看守機杼和紡錘，吩咐那些女奴們
認真干活，談話是所有男人們的事情，
尤其是我，因為這個家的權(quán)力屬于我?！?/p>
佩涅洛佩不勝驚異，返回房間，
把兒子深為明智的話語聽進心里。
她同女仆們一起回到自己的寢間，
禁不住為親愛的丈夫奧德修斯哭泣，
直到目光炯炯的雅典娜把甜夢降眼簾。
這時求婚人在昏暗的廳堂里喧喧嚷嚷，
都認為佩涅洛佩的床榻該由他來分享。
聰慧的特勒馬科斯開始對他們這樣說：
“我母親的傲慢無禮的求婚者們，
讓我們享用飲食吧，不要吵嚷不休，
我們應(yīng)認真聆聽這位杰出歌人的
美好吟唱，他的歌聲美妙如神明。
明天早晨讓我們都去廣場開會，
我要向你們直言不諱地發(fā)表講話，
要你們離開這大廳，安排另樣的飲宴，
花費自己的錢財，各家輪流去籌辦。
如果你們覺得這樣既輕松又快活，
無償?shù)鼗ㄙM一人的財產(chǎn)，那就吃喝吧，
我卻要祈求永遠無所不在的眾神明，
宙斯定會使你們的行為受懲罰，遭報應(yīng)，
讓你們在這座宅邸白白地斷送性命?！?/p>
他這樣說，求婚人用牙齒咬緊嘴唇，
對特勒馬科斯大膽的話語感到驚異。
歐佩特斯之子安提諾奧斯對他這樣說：
“特勒馬科斯，顯然是神明們親自把你
培養(yǎng)成一個好吹牛、說話狂妄的家伙。
愿克羅諾斯之子不讓你成為四面環(huán)海的
伊塔卡的統(tǒng)治者，雖然按出身是父輩遺傳?！?/p>
聰慧的特勒馬科斯立即回答這樣說：
“安提諾奧斯，請不要對我的話生氣，
如果宙斯把權(quán)力賦予我，我當然會受領(lǐng)。
難道你認為統(tǒng)治是人間最壞的東西？
當國王其實并不是壞事，他的家宅
很快會富有，他自己也會更受人尊敬。
但在四面環(huán)海的伊塔卡還有許多其他的
阿開奧斯王公，不論年輕或年長，
在奧德修斯死去后誰都可能當國王。
然而我總是這一家之主，這家奴隸的
主人，神樣的奧德修斯為我掙得他們?！?/p>
波呂博斯之子歐律馬科斯這樣回答說：
“特勒馬科斯，這一切都擺在神明的膝頭，
誰將在環(huán)海的伊塔卡作阿開奧斯人的君王；
你自然會擁有你家的產(chǎn)業(yè)，作你家的主人。
絕不會有人前來對你違愿地施暴力，
奪你的家產(chǎn)，只要伊塔卡還有人居住。
但我想問你，好朋友，剛才那客人的事情：
此人從哪里來？自稱是何處人氏？
屬何氏族？祖?zhèn)鞯牡禺a(chǎn)又在何方？
他是不是給你帶來父親歸來的消息？
或者他來這里是為了辦自己的事情？
他怎么站起身轉(zhuǎn)眼便消逸？怎么也沒有
和我們認識？看外表他不像卑劣之徒。”
聰慧的特勒馬科斯這時回答他這樣說：
“歐律馬科斯，我的父親已不會再返回。
我已不相信任何消息，即使有傳聞；
我也不相信任何預(yù)言，縱然我母親
把哪位預(yù)言者召請來家里認真問訊。
剛才那客人從塔福斯來，父親的故友，
他名門特斯，智慧的安基阿洛斯之子，
喜好航海的塔福斯人歸他統(tǒng)治。”
特勒馬科斯這樣說，知道那是位神明。
那些求婚人又轉(zhuǎn)向舞蹈和誘人的歌唱，
享用怡人的娛樂，直到夜幕降臨。
黑色的夜幕終于降落到歡樂的人群，
求婚人也終于各自回家就寢安眠。
特勒馬科斯這時也回到美好的宅邸中
他自己那視野開闊的高高的臥室休息，
不平靜的心里思考著許許多多的事情。
善良智慧的歐律克勒婭，佩塞諾爾之子
奧普斯的女兒，給他舉著火炬引路。
拉埃爾特斯還在歐律克勒婭年輕時，
花錢把她買來，用二十頭牛作代價，
在家里對待她如同對待賢惠的妻子，
但沒碰過她臥榻，免得妻子生怨氣。
現(xiàn)在她給特勒馬科斯舉著明亮的火炬，
女仆中她對他最喜歡，從小撫育他長大。
她打開建造精致華美的臥室的門扇，
特勒馬科斯坐到床邊，脫下柔軟的衣衫，
把衣服放到聰明的老女仆的那雙手里。
老女仆把衣服按褶紋折疊，收拾整齊，
掛上他那雕琢精美的臥床的衣鉤，
然后走出臥室，抓住銀制的門環(huán)，
把門關(guān)上，再用皮帶把門系緊。
特勒馬科斯蓋著羊毛氈，徹夜難眠，
思考著雅典娜給他指出的旅行路線。
ΙΛΙΑΔΟΣ A
?νδρα μοι ?ννεπε, μο?σα, πολ?τροπον, ?? μ?λα πολλ?
πλ?γχθη, ?πε? Τρο?η? ?ερ?ν πτολ?εθρον ?περσεν:
πολλ?ν δ? ?νθρ?πων ?δεν ?στεα κα? ν?ον ?γνω,
πολλ? δ? ? γ? ?ν π?ντ? π?θεν ?λγεα ?ν κατ? θυμ?ν,
?ρν?μενο? ?ν τε ψυχ?ν κα? ν?στον ?τα?ρων.
?λλ? ο?δ? ?? ?τ?ρου? ?ρρ?σατο, ??μεν?? περ:
α?τ?ν γ?ρ σφετ?ρ?σιν ?τασθαλ??σιν ?λοντο,
ν?πιοι, ο? κατ? βο?? ?περ?ονο? ?ελ?οιο
?σθιον: α?τ?ρ ? το?σιν ?φε?λετο ν?στιμον ?μαρ.
τ?ν ?μ?θεν γε, θε?, θ?γατερ Δι??, ε?π? κα? ?μ?ν.
?νθ? ?λλοι μ?ν π?ντε?, ?σοι φ?γον α?π?ν ?λεθρον,
ο?κοι ?σαν, π?λεμ?ν τε πεφευγ?τε? ?δ? θ?λασσαν:
τ?ν δ? ο?ον ν?στου κεχρημ?νον ?δ? γυναικ??
ν?μφη π?τνι? ?ρυκε Καλυψ? δ?α θε?ων
?ν σπ?σσι γλαφυρο?σι, λιλαιομ?νη π?σιν ε?ναι.
?λλ? ?τε δ? ?το? ?λθε περιπλομ?νων ?νιαυτ?ν,
τ? ο? ?πεκλ?σαντο θεο? ο?κ?νδε ν?εσθαι
ε?? ?θ?κην, ο?δ? ?νθα πεφυγμ?νο? ?εν ??θλων
κα? μετ? ο?σι φ?λοισι. θεο? δ? ?λ?αιρον ?παντε?
ν?σφι Ποσειδ?ωνο?: ? δ? ?σπερχ?? μεν?αινεν
?ντιθ?? ?δυσ?ι π?ρο? ?ν γα?αν ?κ?σθαι.
?λλ? ? μ?ν Α?θ?οπα? μετεκ?αθε τηλ?θ? ??ντα?,
Α?θ?οπα? το? διχθ? δεδα?αται, ?σχατοι ?νδρ?ν,
ο? μ?ν δυσομ?νου ?περ?ονο? ο? δ? ?νι?ντο?,
?ντι?ων τα?ρων τε κα? ?ρνει?ν ?κατ?μβη?.
?νθ? ? γ? ?τ?ρπετο δαιτ? παρ?μενο?: ο? δ? δ? ?λλοι
Ζην?? ?ν? μεγ?ροισιν ?λυμπ?ου ?θρ?οι ?σαν.
το?σι δ? μ?θων ?ρχε πατ?ρ ?νδρ?ν τε θε?ν τε:
μν?σατο γ?ρ κατ? θυμ?ν ?μ?μονο? Α?γ?σθοιο,
τ?ν ?? ?γαμεμνον?δη? τηλεκλυτ?? ?κταν? ?ρ?στη?:
το? ? γ? ?πιμνησθε?? ?πε? ?θαν?τοισι μετη?δα:
? π?ποι, ο?ον δ? νυ θεο?? βροτο? α?τι?ωνται:
?ξ ?μ?ων γ?ρ φασι κ?κ? ?μμεναι, ο? δ? κα? α?το?
σφ?σιν ?τασθαλ??σιν ?π?ρ μ?ρον ?λγε? ?χουσιν,
?? κα? ν?ν Α?γισθο? ?π?ρ μ?ρον ?τρε?δαο
γ?μ? ?λοχον μνηστ?ν, τ?ν δ? ?κτανε νοστ?σαντα,
ε?δ?? α?π?ν ?λεθρον, ?πε? πρ? ο? ε?πομεν ?με??,
?ρμε?αν π?μψαντε?, ??σκοπον ?ργε?φ?ντην,
μ?τ? α?τ?ν κτε?νειν μ?τε μν?ασθαι ?κοιτιν:
?κ γ?ρ ?ρ?σταο τ?σι? ?σσεται ?τρε?δαο,
?ππ?τ? ?ν ?β?σ? τε κα? ?? ?με?ρεται α?η?.
?? ?φαθ? ?ρμε?α?, ?λλ? ο? φρ?να? Α?γ?σθοιο
πε?θ? ?γαθ? φρον?ων: ν?ν δ? ?θρ?α π?ντ? ?π?τισεν.
τ?ν δ? ?με?βετ? ?πειτα θε?, γλαυκ?πι? ?θ?νη:
‘45 ? π?τερ ?μ?τερε Κρον?δη, ?πατε κρει?ντων,
κα? λ?ην κε?ν?? γε ?οικ?τι κε?ται ?λ?θρ?:
?? ?π?λοιτο κα? ?λλο?, ?τι? τοια?τ? γε ??ζοι:
?λλ? μοι ?μφ? ?δυσ?ι δα?φρονι δα?εται ?τορ,
δυσμ?ρ?, ?? δ? δηθ? φ?λων ?πο π?ματα π?σχει
ν?σ? ?ν ?μφιρ?τ?, ?θι τ? ?μφαλ?? ?στι θαλ?σση?.
ν?σο? δενδρ?εσσα, θε? δ? ?ν δ?ματα να?ει,
?τλαντο? θυγ?τηρ ?λο?φρονο?, ?? τε θαλ?σση?
π?ση? β?νθεα ο?δεν, ?χει δ? τε κ?ονα? α?τ??
μακρ??, α? γα??ν τε κα? ο?ραν?ν ?μφ?? ?χουσιν.
το? θυγ?τηρ δ?στηνον ?δυρ?μενον κατερ?κει,
α?ε? δ? μαλακο?σι κα? α?μυλ?οισι λ?γοισιν
θ?λγει, ?πω? ?θ?κη? ?πιλ?σεται: α?τ?ρ ?δυσσε??,
??μενο? κα? καπν?ν ?ποθρ?σκοντα νο?σαι
?? γα?η?, θαν?ειν ?με?ρεται. ο?δ? νυ σο? περ
?ντρ?πεται φ?λον ?τορ, ?λ?μπιε. ο? ν? τ? ?δυσσε??
?ργε?ων παρ? νηυσ? χαρ?ζετο ?ερ? ??ζων
Τρο?? ?ν ε?ρε??; τ? ν? ο? τ?σον ?δ?σαο, Ζε?;
’τ?ν δ? ?παμειβ?μενο? προσ?φη νεφεληγερ?τα Ζε??:
‘τ?κνον ?μ?ν, πο??ν σε ?πο? φ?γεν ?ρκο? ?δ?ντων.
π?? ?ν ?πειτ? ?δυσ?ο? ?γ? θε?οιο λαθο?μην,
?? περ? μ?ν ν?ον ?στ? βροτ?ν, περ? δ? ?ρ? θεο?σιν
?θαν?τοισιν ?δωκε, το? ο?ραν?ν ε?ρ?ν ?χουσιν;
?λλ? Ποσειδ?ων γαι?οχο? ?σκελ?? α?ε?
Κ?κλωπο? κεχ?λωται, ?ν ?φθαλμο? ?λ?ωσεν,
? ντ?θεον Πολ?φημον, ?ου κρ?το? ?στ? μ?γιστον
π?σιν Κυκλ?πεσσι: Θ?ωσα δ? μιν τ?κε ν?μφη,
Φ?ρκυνο? θυγ?τηρ ?λ?? ?τρυγ?τοιο μ?δοντο?,
?ν σπ?σσι γλαφυρο?σι Ποσειδ?ωνι μιγε?σα.
?κ το? δ? ?δυσ?α Ποσειδ?ων ?νοσ?χθων
ο? τι κατακτε?νει, πλ?ζει δ? ?π? πατρ?δο? α?η?.
?λλ? ?γεθ?, ?με?? ο?δε περιφραζ?μεθα π?ντε?
ν?στον, ?πω? ?λθ?σι: Ποσειδ?ων δ? μεθ?σει
?ν χ?λον: ο? μ?ν γ?ρ τι δυν?σεται ?ντ?α π?ντων
?θαν?των ??κητι θε?ν ?ριδαιν?μεν ο?ο?.
τ?ν δ? ?με?βετ? ?πειτα θε?, γλαυκ?πι? ?θ?νη:
‘? π?τερ ?μ?τερε Κρον?δη, ?πατε κρει?ντων,
ε? μ?ν δ? ν?ν το?το φ?λον μακ?ρεσσι θεο?σιν,
νοστ?σαι ?δυσ?α πολ?φρονα ?νδε δ?μονδε,
?ρμε?αν μ?ν ?πειτα δι?κτορον ?ργε?φ?ντην
ν?σον ?? ?γυγ?ην ?τρ?νομεν, ?φρα τ?χιστα
ν?μφ? ?υπλοκ?μ? ε?π? νημερτ?α βουλ?ν,
ν?στον ?δυσσ?ο? ταλασ?φρονο?, ?? κε ν?ηται:
α?τ?ρ ?γ?ν ?θ?κηνδ? ?σελε?σομαι, ?φρα ο? υ??ν
μ?λλον ?ποτρ?νω κα? ο? μ?νο? ?ν φρεσ? θε?ω,
ε?? ?γορ?ν καλ?σαντα κ?ρη κομ?ωντα? ?χαιο??
π?σι μνηστ?ρεσσιν ?πειπ?μεν, ο? τ? ο? α?ε?
μ?λ? ?διν? σφ?ζουσι κα? ε?λ?ποδα? ?λικα? βο??.
π?μψω δ? ?? Σπ?ρτην τε κα? ?? Π?λον ?μαθ?εντα
ν?στον πευσ?μενον πατρ?? φ?λου, ?ν που ?κο?σ?,
?δ? ?να μιν κλ?ο? ?σθλ?ν ?ν ?νθρ?ποισιν ?χ?σιν.
?? ε?πο?σ? ?π? ποσσ?ν ?δ?σατο καλ? π?διλα,
?μβρ?σια χρ?σεια, τ? μιν φ?ρον ?μ?ν ?φ? ?γρ?ν
?δ? ?π? ?πε?ρονα γα?αν ?μα πνοι?? ?ν?μοιο:
ε?λετο δ? ?λκιμον ?γχο?, ?καχμ?νον ?ξ?ι χαλκ?,
βριθ? μ?γα στιβαρ?ν, τ? δ?μνησι στ?χα? ?νδρ?ν
?ρ?ων, το?σ?ν τε κοτ?σσεται ?βριμοπ?τρη.
β? δ? κατ? Ο?λ?μποιο καρ?νων ??ξασα,
στ? δ? ?θ?κη? ?ν? δ?μ? ?π? προθ?ροι? ?δυσ?ο?,
ο?δο? ?π? α?λε?ου: παλ?μ? δ? ?χε χ?λκεον ?γχο?,
ε?δομ?νη ξε?ν?, Ταφ?ων ?γ?τορι Μ?ντ?.
ε?ρε δ? ?ρα μνηστ?ρα? ?γ?νορα?. ο? μ?ν ?πειτα
πεσσο?σι προπ?ροιθε θυρ?ων θυμ?ν ?τερπον
?μενοι ?ν ?ινο?σι βο?ν, ο?? ?κτανον α?το?:
κ?ρυκε? δ? α?το?σι κα? ?τρηρο? θερ?ποντε?
ο? μ?ν ο?νον ?μισγον ?ν? κρητ?ρσι κα? ?δωρ,
ο? δ? α?τε σπ?γγοισι πολυτρ?τοισι τραπ?ζα?
ν?ζον κα? πρ?τιθεν, το? δ? κρ?α πολλ? δατε?ντο.
τ?ν δ? πολ? πρ?το? ?δε Τηλ?μαχο? θεοειδ??,
?στο γ?ρ ?ν μνηστ?ρσι φ?λον τετιημ?νο? ?τορ,
?σσ?μενο? πατ?ρ? ?σθλ?ν ?ν? φρεσ?ν, ε? ποθεν ?λθ?ν
μνηστ?ρων τ?ν μ?ν σκ?δασιν κατ? δ?ματα θε?η,
τιμ?ν δ? α?τ?? ?χοι κα? δ?μασιν ο?σιν ?ν?σσοι.
τ? φρον?ων, μνηστ?ρσι μεθ?μενο?, ε?σιδ? ?θ?νην.
β? δ? ?θ?? προθ?ροιο, νεμεσσ?θη δ? ?ν? θυμ?
ξε?νον δηθ? θ?ρ?σιν ?φεστ?μεν: ?γγ?θι δ? στ??
χε?ρ? ?λε δεξιτερ?ν κα? ?δ?ξατο χ?λκεον ?γχο?,
κα? μιν φων?σα? ?πεα πτερ?εντα προση?δα:
χα?ρε, ξε?νε, παρ? ?μμι φιλ?σεαι: α?τ?ρ ?πειτα
δε?πνου πασσ?μενο? μυθ?σεαι ?ττε? σε χρ?.
?? ε?π?ν ?γε?θ?, ? δ? ?σπετο Παλλ?? ?θ?νη.
ο? δ? ?τε δ? ?? ?ντοσθεν ?σαν δ?μου ?ψηλο?ο,
?γχο? μ?ν ?? ?στησε φ?ρων πρ?? κ?ονα μακρ?ν
δουροδ?κη? ?ντοσθεν ?υξ?ου, ?νθα περ ?λλα
?γχε? ?δυσσ?ο? ταλασ?φρονο? ?στατο πολλ?,
α?τ?ν δ? ?? θρ?νον ε?σεν ?γων, ?π? λ?τα πετ?σσα?,
καλ?ν δαιδ?λεον: ?π? δ? θρ?νυ? ποσ?ν ?εν.
π?ρ δ? α?τ?? κλισμ?ν θ?το ποικ?λον, ?κτοθεν ?λλων
μνηστ?ρων, μ? ξε?νο? ?νιηθε?? ?ρυμαγδ?
δε?πν? ?δ?σειεν, ?περφι?λοισι μετελθ?ν,
?δ? ?να μιν περ? πατρ?? ?ποιχομ?νοιο ?ροιτο.
χ?ρνιβα δ? ?μφ?πολο? προχ?? ?π?χευε φ?ρουσα
καλ? χρυσε??, ?π?ρ ?ργυρ?οιο λ?βητο?,
ν?ψασθαι: παρ? δ? ξεστ?ν ?τ?νυσσε τρ?πεζαν.
σ?τον δ? α?δο?η ταμ?η παρ?θηκε φ?ρουσα,
ε?δατα π?λλ? ?πιθε?σα, χαριζομ?νη παρε?ντων:
δαιτρ?? δ? κρει?ν π?νακα? παρ?θηκεν ?ε?ρα?
παντο?ων, παρ? δ? σφι τ?θει χρ?σεια κ?πελλα:
κ?ρυξ δ? α?το?σιν θ?μ? ?π?χετο ο?νοχοε?ων.
?? δ? ?λθον μνηστ?ρε? ?γ?νορε?. ο? μ?ν ?πειτα
?ξε?η? ?ζοντο κατ? κλισμο?? τε θρ?νου? τε,
το?σι δ? κ?ρυκε? μ?ν ?δωρ ?π? χε?ρα? ?χευαν,
σ?τον δ? δμ?α? παρεν?νεον ?ν καν?οισιν,
κο?ροι δ? κρητ?ρα? ?πεστ?ψαντο ποτο?ο.
ο? δ? ?π? ?νε?αθ? ?το?μα προκε?μενα χε?ρα? ?αλλον.
α?τ?ρ ?πε? π?σιο? κα? ?δητ?ο? ?ξ ?ρον ?ντο
μνηστ?ρε?, το?σιν μ?ν ?ν? φρεσ?ν ?λλα μεμ?λει,
μολπ? τ? ?ρχηστ?? τε: τ? γ?ρ τ? ?ναθ?ματα δαιτ??:
κ?ρυξ δ? ?ν χερσ?ν κ?θαριν περικαλλ?α θ?κεν
Φημ??, ?? ?? ?ειδε παρ? μνηστ?ρσιν ?ν?γκ?.
? τοι ? φορμ?ζων ?νεβ?λλετο καλ?ν ?ε?δειν.
α?τ?ρ Τηλ?μαχο? προσ?φη γλαυκ?πιν ?θ?νην,
?γχι σχ?ν κεφαλ?ν, ?να μ? πευθο?αθ? ο? ?λλοι:
‘ξε?νε φ?λ?, ? κα? μοι νεμεσ?σεαι ?ττι κεν ε?πω;
το?τοισιν μ?ν τα?τα μ?λει, κ?θαρι? κα? ?οιδ?,
?ε??, ?πε? ?λλ?τριον β?οτον ν?ποινον ?δουσιν,
?ν?ρο?, ο? δ? που λε?κ? ?στ?α π?θεται ?μβρ?
κε?μεν? ?π? ?πε?ρου, ? ε?ν ?λ? κ?μα κυλ?νδει.
ε? κε?ν?ν γ? ?θ?κηνδε ?δο?ατο νοστ?σαντα,
π?ντε? κ? ?ρησα?ατ? ?λαφρ?τεροι π?δα? ε?ναι
? ?φνει?τεροι χρυσο?? τε ?σθ?τ?? τε.
ν?ν δ? ? μ?ν ?? ?π?λωλε κακ?ν μ?ρον, ο?δ? τι? ?μ?ν
θαλπωρ?, ε? π?ρ τι? ?πιχθον?ων ?νθρ?πων
φ?σιν ?λε?σεσθαι: το? δ? ?λετο ν?στιμον ?μαρ.
?λλ? ?γε μοι τ?δε ε?π? κα? ?τρεκ?ω? κατ?λεξον:
τ??π?θεν ε?? ?νδρ?ν; π?θι τοι π?λι? ?δ? τοκ?ε?;
?ππο?η? τ? ?π? νη?? ?φ?κεο: π?? δ? σε να?ται
?γαγον ε?? ?θ?κην; τ?νε? ?μμεναι ε?χετ?ωντο;
ο? μ?ν γ?ρ τ? σε πεζ?ν ??ομαι ?νθ?δ? ?κ?σθαι.
κα? μοι το?τ? ?γ?ρευσον ?τ?τυμον, ?φρ? ?? ε?δ?,
?? ν?ον μεθ?πει? ? κα? πατρ?ι?? ?σσι
ξε?νο?, ?πε? πολλο? ?σαν ?ν?ρε? ?μ?τερον δ?
?λλοι, ?πε? κα? κε?νο? ?π?στροφο? ?ν ?νθρ?πων.
τ?ν δ? α?τε προσ?ειπε θε?, γλαυκ?πι? ?θ?νη:
‘τοιγ?ρ ?γ? τοι τα?τα μ?λ? ?τρεκ?ω? ?γορε?σω.
Μ?ντη? ?γχι?λοιο δα?φρονο? ε?χομαι ε?ναι
υ???, ?τ?ρ Ταφ?οισι φιληρ?τμοισιν ?ν?σσω.
ν?ν δ? ?δε ξ?ν νη? κατ?λυθον ?δ? ?τ?ροισιν
πλ?ων ?π? ο?νοπα π?ντον ?π? ?λλοθρ?ου? ?νθρ?που?,
?? Τεμ?σην μετ? χαλκ?ν, ?γω δ? α?θωνα σ?δηρον.
νη?? δ? μοι ?δ? ?στηκεν ?π? ?γρο? ν?σφι π?ληο?,
?ν λιμ?νι ?ε?θρ? ?π? Νη?? ?λ?εντι.
ξε?νοι δ? ?λλ?λων πατρ?ιοι ε?χ?μεθ? ε?ναι
?ξ ?ρχ??, ε? π?ρ τε γ?ροντ? ε?ρηαι ?πελθ?ν
Λα?ρτην ?ρωα, τ?ν ο?κ?τι φασ? π?λινδε
?ρχεσθ?, ?λλ? ?π?νευθεν ?π? ?γρο? π?ματα π?σχειν
γρη? σ?ν ?μφιπ?λ?, ? ο? βρ?σ?ν τε π?σιν τε
παρτιθε?, ε?τ? ?ν μιν κ?ματο? κατ? γυ?α λ?β?σιν
?ρπ?ζοντ? ?ν? γουν?ν ?λω?? ο?νοπ?δοιο.
ν?ν δ? ?λθον: δ? γ?ρ μιν ?φαντ? ?πιδ?μιον ε?ναι,
σ?ν πατ?ρ?: ?λλ? νυ τ?ν γε θεο? βλ?πτουσι κελε?θου.
ο? γ?ρ πω τ?θνηκεν ?π? χθον? δ?ο? ?δυσσε??,
?λλ? ?τι που ζω?? κατερ?κεται ε?ρ?ι π?ντ?
ν?σ? ?ν ?μφιρ?τ?, χαλεπο? δ? μιν ?νδρε? ?χουσιν
?γριοι, ο? που κε?νον ?ρυκαν?ωσ? ??κοντα.
α?τ?ρ ν?ν τοι ?γ? μαντε?σομαι, ?? ?ν? θυμ?
?θ?νατοι β?λλουσι κα? ?? τελ?εσθαι ??ω,
ο?τε τι μ?ντι? ??ν ο?τ? ο?ων?ν σ?φα ε?δ??.
ο? τοι ?τι δηρ?ν γε φ?λη? ?π? πατρ?δο? α?η?
?σσεται, ο?δ? ε? π?ρ τε σιδ?ρεα δ?σματ? ?χ?σιν:
φρ?σσεται ?? κε ν?ηται, ?πε? πολυμ?χαν?? ?στιν.
?λλ? ?γε μοι τ?δε ε?π? κα? ?τρεκ?ω? κατ?λεξον,
ε? δ? ?ξ α?το?ο τ?σο? π??? ε?? ?δυσ?ο?.
α?ν?? μ?ν κεφαλ?ν τε κα? ?μματα καλ? ?οικα?
κε?ν?, ?πε? θαμ? το?ον ?μισγ?μεθ? ?λλ?λοισιν,
πρ?ν γε τ?ν ?? Τρο?ην ?ναβ?μεναι, ?νθα περ ?λλοι
?ργε?ων ο? ?ριστοι ?βαν κο?λ?? ?ν? νηυσ?ν:
?κ το? δ? ο?τ? ?δυσ?α ?γ?ν ?δον ο?τ? ?μ? ?κε?νο?.
τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘τοιγ?ρ ?γ? τοι, ξε?νε, μ?λ? ?τρεκ?ω? ?γορε?σω.
μ?τηρ μ?ν τ? μ? φησι το? ?μμεναι, α?τ?ρ ?γ? γε
ο?κ ο?δ?: ο? γ?ρ π? τι? ??ν γ?νον α?τ?? ?ν?γνω.
?? δ? ?γ? γ? ?φελον μ?καρ?? ν? τευ ?μμεναι υ???
?ν?ρο?, ?ν κτε?τεσσιν ?ο?? ?πι γ?ρα? ?τετμε.
ν?ν δ? ?? ?ποτμ?τατο? γ?νετο θνητ?ν ?νθρ?πων,
το? μ? ?κ φασι γεν?σθαι, ?πε? σ? με το?τ? ?ρεε?νει?.
’τ?ν δ? α?τε προσ?ειπε θε?, γλαυκ?πι? ?θ?νη:
‘ο? μ?ν τοι γενε?ν γε θεο? ν?νυμνον ?π?σσω
θ?καν, ?πε? σ? γε το?ον ?γε?νατο Πηνελ?πεια.
?λλ? ?γε μοι τ?δε ε?π? κα? ?τρεκ?ω? κατ?λεξον:
τ?? δα??, τ?? δ? ?μιλο? ?δ? ?πλετο; τ?πτε δ? σε χρε?;
ε?λαπ?νη ?? γ?μο?; ?πε? ο?κ ?ρανο? τ?δε γ? ?στ?ν:
?? τ? μοι ?βρ?ζοντε? ?περφι?λω? δοκ?ουσι
δα?νυσθαι κατ? δ?μα. νεμεσσ?σαιτ? κεν ?ν?ρ
α?σχεα π?λλ? ?ρ?ων, ?? τι? πινυτ?? γε μετ?λθοι.
τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘ξε?ν?, ?πε? ?ρ δ? τα?τ? μ? ?νε?ρεαι ?δ? μεταλλ??,
μ?λλεν μ?ν ποτε ο?κο? ?δ? ?φνει?? κα? ?μ?μων
?μμεναι, ?φρ? ?τι κε?νο? ?ν?ρ ?πιδ?μιο? ?εν:
ν?ν δ? ?τ?ρω? ?β?λοντο θεο? κακ? μητι?ωντε?,
ο? κε?νον μ?ν ?ιστον ?πο?ησαν περ? π?ντων
?νθρ?πων, ?πε? ο? κε θαν?ντι περ ?δ? ?καχο?μην,
ε? μετ? ο?? ?τ?ροισι δ?μη Τρ?ων ?ν? δ?μ?,
?? φ?λων ?ν χερσ?ν, ?πε? π?λεμον τολ?πευσεν.
τ? κ?ν ο? τ?μβον μ?ν ?πο?ησαν Παναχαιο?,
?δ? κε κα? ? παιδ? μ?γα κλ?ο? ?ρατ? ?π?σσω.
ν?ν δ? μιν ?κλει?? ?ρπυιαι ?νηρε?ψαντο:
ο?χετ? ?ιστο? ?πυστο?, ?μο? δ? ?δ?να? τε γ?ου? τε
κ?λλιπεν. ο?δ? τι κε?νον ?δυρ?μενο? στεναχ?ζω
ο?ον, ?πε? ν? μοι ?λλα θεο? κακ? κ?δε? ?τευξαν.
?σσοι γ?ρ ν?σοισιν ?πικρατ?ουσιν ?ριστοι,
Δουλιχ?? τε Σ?μ? τε κα? ?λ?εντι Ζακ?νθ?,
?δ? ?σσοι κρανα?ν ?θ?κην κ?τα κοιραν?ουσιν,
τ?σσοι μητ?ρ? ?μ?ν μν?νται, τρ?χουσι δ? ο?κον.
? δ? ο?τ? ?ρνε?ται στυγερ?ν γ?μον ο?τε τελευτ?ν
ποι?σαι δ?ναται: το? δ? φθιν?θουσιν ?δοντε?
ο?κον ?μ?ν: τ?χα δ? με διαρρα?σουσι κα? α?τ?ν.
τ?ν δ? ?παλαστ?σασα προση?δα Παλλ?? ?θ?νη:
‘? π?ποι, ? δ? πολλ?ν ?ποιχομ?νου ?δυσ?ο?
δε??, ? κε μνηστ?ρσιν ?ναιδ?σι χε?ρα? ?φε?η.
ε? γ?ρ ν?ν ?λθ?ν δ?μου ?ν πρ?τ?σι θ?ρ?σι
στα?η, ?χων π?ληκα κα? ?σπ?δα κα? δ?ο δο?ρε,
το?ο? ??ν ο??ν μιν ?γ? τ? πρ?τ? ?ν?ησα
ο?κ? ?ν ?μετ?ρ? π?νοντ? τε τερπ?μεν?ν τε,
?ξ ?φ?ρη? ?νι?ντα παρ? ?λου Μερμερ?δαο—
?χετο γ?ρ κα? κε?σε θο?? ?π? νη?? ?δυσσε??
φ?ρμακον ?νδροφ?νον διζ?μενο?, ?φρα ο? ε?η
?ο?? χρ?εσθαι χαλκ?ρεα?: ?λλ? ? μ?ν ο? ο?
δ?κεν, ?πε? ?α θεο?? νεμεσ?ζετο α??ν ??ντα?,
?λλ? πατ?ρ ο? δ?κεν ?μ??: φιλ?εσκε γ?ρ α?ν??—
το?ο? ??ν μνηστ?ρσιν ?μιλ?σειεν ?δυσσε??:
π?ντε? κ? ?κ?μορο? τε γενο?ατο πικρ?γαμο? τε.
?λλ? ? τοι μ?ν τα?τα θε?ν ?ν γο?νασι κε?ται,
? κεν νοστ?σα? ?ποτ?σεται, ?ε κα? ο?κ?,
ο?σιν ?ν? μεγ?ροισι: σ? δ? φρ?ζεσθαι ?νωγα,
?ππω? κε μνηστ?ρα? ?π?σεαι ?κ μεγ?ροιο.
ε? δ? ?γε ν?ν ξυν?ει κα? ?μ?ν ?μπ?ζεο μ?θων:
α?ριον ε?? ?γορ?ν καλ?σα? ?ρωα? ?χαιο??
μ?θον π?φραδε π?σι, θεο? δ? ?π? μ?ρτυροι ?στων.
μνηστ?ρα? μ?ν ?π? σφ?τερα σκ?δνασθαι ?νωχθι,
μητ?ρα δ?, ε? ο? θυμ?? ?φορμ?ται γαμ?εσθαι,
?ψ ?τω ?? μ?γαρον πατρ?? μ?γα δυναμ?νοιο:
ο? δ? γ?μον τε?ξουσι κα? ?ρτυν?ουσιν ?εδνα
πολλ? μ?λ?, ?σσα ?οικε φ?λη? ?π? παιδ?? ?πεσθαι.
σο? δ? α?τ? πυκιν?? ?ποθ?σομαι, α? κε π?θηαι:
‘280 ν?? ?ρσα? ?ρ?τ?σιν ?ε?κοσιν, ? τι? ?ρ?στη,
?ρχεο πευσ?μενο? πατρ?? δ?ν ο?χομ?νοιο,
?ν τ?? τοι ε?π?σι βροτ?ν, ? ?σσαν ?κο?σ??
?κ Δι??, ? τε μ?λιστα φ?ρει κλ?ο? ?νθρ?ποισι.
πρ?τα μ?ν ?? Π?λον ?λθ? κα? ε?ρεο Ν?στορα δ?ον,
κε?θεν δ? Σπ?ρτηνδε παρ? ξανθ?ν Μεν?λαον:
?? γ?ρ δε?τατο? ?λθεν ?χαι?ν χαλκοχιτ?νων.
ε? μ?ν κεν πατρ?? β?οτον κα? ν?στον ?κο?σ??,
? τ? ?ν τρυχ?μεν?? περ ?τι τλα?η? ?νιαυτ?ν:
ε? δ? κε τεθνη?το? ?κο?σ?? μηδ? ?τ? ??ντο?,
νοστ?σα? δ? ?πειτα φ?λην ?? πατρ?δα γα?αν
σ?μ? τ? ο? χε?αι κα? ?π? κτ?ρεα κτερε?ξαι
πολλ? μ?λ?, ?σσα ?οικε, κα? ?ν?ρι μητ?ρα δο?ναι.
α?τ?ρ ?π?ν δ? τα?τα τελευτ?σ?? τε κα? ?ρξ??,
φρ?ζεσθαι δ? ?πειτα κατ? φρ?να κα? κατ? θυμ?ν
?ππω? κε μνηστ?ρα? ?ν? μεγ?ροισι τεο?σι
κτε?ν?? ?? δ?λ? ? ?μφαδ?ν: ο?δ? τ? σε χρ?
νηπι?α? ?χ?ειν, ?πε? ο?κ?τι τηλ?κο? ?σσι.
? ο?κ ??ει? ο?ον κλ?ο? ?λλαβε δ?ο? ?ρ?στη?
π?ντα? ?π? ?νθρ?που?, ?πε? ?κτανε πατροφον?α,
Α?γισθον δολ?μητιν, ? ο? πατ?ρα κλυτ?ν ?κτα;
κα? σ?, φ?λο?, μ?λα γ?ρ σ? ?ρ?ω καλ?ν τε μ?γαν τε,
?λκιμο? ?σσ?, ?να τ?? σε κα? ?ψιγ?νων ?? ε?π?.
α?τ?ρ ?γ?ν ?π? ν?α θο?ν κατελε?σομαι ?δη
?δ? ?τ?ρου?, ο? πο? με μ?λ? ?σχαλ?ωσι μ?νοντε?:
σο? δ? α?τ? μελ?τω, κα? ?μ?ν ?μπ?ζεο μ?θων.
’τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘ξε?ν?, ? τοι μ?ν τα?τα φ?λα φρον?ων ?γορε?ει?,
?? τε πατ?ρ ? παιδ?, κα? ο? ποτε λ?σομαι α?τ?ν.
?λλ? ?γε ν?ν ?π?μεινον, ?πειγ?μεν?? περ ?δο?ο,
?φρα λοεσσ?μεν?? τε τεταρπ?μεν?? τε φ?λον κ?ρ,
δ?ρον ?χων ?π? ν?α κ???, χα?ρων ?ν? θυμ?,
τιμ?εν, μ?λα καλ?ν, ? τοι κειμ?λιον ?σται
?ξ ?με?, ο?α φ?λοι ξε?νοι ξε?νοισι διδο?σι.
’τ?ν δ? ?με?βετ? ?πειτα θε?, γλαυκ?πι? ?θ?νη:
μ? μ? ?τι ν?ν κατ?ρυκε, λιλαι?μεν?ν περ ?δο?ο.
δ?ρον δ? ?ττι κ? μοι δο?ναι φ?λον ?τορ ?ν?γ?,
α?τι? ?νερχομ?ν? δ?μεναι ο?κ?νδε φ?ρεσθαι,
κα? μ?λα καλ?ν ?λ?ν: σο? δ? ?ξιον ?σται ?μοιβ??.
’? μ?ν ?ρ? ?? ε?πο?σ? ?π?βη γλαυκ?πι? ?θ?νη,
?ρνι? δ? ?? ?ν?παια δι?πτατο: τ? δ? ?ν? θυμ?
θ?κε μ?νο? κα? θ?ρσο?, ?π?μνησ?ν τ? ? πατρ??
μ?λλον ?τ? ? τ? π?ροιθεν. ? δ? φρεσ?ν ?σι νο?σα?
θ?μβησεν κατ? θυμ?ν: ??σατο γ?ρ θε?ν ε?ναι.
α?τ?κα δ? μνηστ?ρα? ?π?χετο ?σ?θεο? φ??.
το?σι δ? ?οιδ?? ?ειδε περικλυτ??, ο? δ? σιωπ?
?ατ? ?κο?οντε?: ? δ? ?χαι?ν ν?στον ?ειδε
λυγρ?ν, ?ν ?κ Τρο?η? ?πετε?λατο Παλλ?? ?θ?νη.
το? δ? ?περωι?θεν φρεσ? σ?νθετο θ?σπιν ?οιδ?ν
κο?ρη ?καρ?οιο, περ?φρων Πηνελ?πεια:
κλ?μακα δ? ?ψηλ?ν κατεβ?σετο ο?ο δ?μοιο,
ο?κ ο?η, ?μα τ? γε κα? ?μφ?πολοι δ?? ?ποντο.
? δ? ?τε δ? μνηστ?ρα? ?φ?κετο δ?α γυναικ?ν,
στ? ?α παρ? σταθμ?ν τ?γεο? π?κα ποιητο?ο,
?ντα παρει?ων σχομ?νη λιπαρ? κρ?δεμνα:
?μφ?πολο? δ? ?ρα ο? κεδν? ?κ?τερθε παρ?στη.
δακρ?σασα δ? ?πειτα προση?δα θε?ον ?οιδ?ν:
Φ?μιε, πολλ? γ?ρ ?λλα βροτ?ν θελκτ?ρια ο?δα?,
?ργ? ?νδρ?ν τε θε?ν τε, τ? τε κλε?ουσιν ?οιδο?:
τ?ν ?ν γ? σφιν ?ειδε παρ?μενο?, ο? δ? σιωπ?
ο?νον πιν?ντων: τα?τη? δ? ?ποπα?ε? ?οιδ??
λυγρ??, ? τ? μοι α?ε? ?ν? στ?θεσσι φ?λον κ?ρ
τε?ρει, ?πε? με μ?λιστα καθ?κετο π?νθο? ?λαστον.
το?ην γ?ρ κεφαλ?ν ποθ?ω μεμνημ?νη α?ε?,
?νδρ??, το? κλ?ο? ε?ρ? καθ? ?λλ?δα κα? μ?σον ?ργο?.
τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘μ?τερ ?μ?, τ? τ? ?ρα φθον?ει? ?ρ?ηρον ?οιδ?ν
τ?ρπειν ?ππ? ο? ν?ο? ?ρνυται; ο? ν? τ? ?οιδο?
α?τιοι, ?λλ? ποθι Ζε?? α?τιο?, ?? τε δ?δωσιν
?νδρ?σιν ?λφηστ?σιν, ?πω? ?θ?λ?σιν, ?κ?στ?.
το?τ? δ? ο? ν?μεσι? Δανα?ν κακ?ν ο?τον ?ε?δειν:
τ?ν γ?ρ ?οιδ?ν μ?λλον ?πικλε?ουσ? ?νθρωποι,
? τι? ?κου?ντεσσι νεωτ?τη ?μφιπ?ληται.
σο? δ? ?πιτολμ?τω κραδ?η κα? θυμ?? ?κο?ειν:
ο? γ?ρ ?δυσσε?? ο?ο? ?π?λεσε ν?στιμον ?μαρ
?ν Τρο??, πολλο? δ? κα? ?λλοι φ?τε? ?λοντο.
?λλ? ε?? ο?κον ?ο?σα τ? σ? α?τ?? ?ργα κ?μιζε,
?στ?ν τ? ?λακ?την τε, κα? ?μφιπ?λοισι κ?λευε
?ργον ?πο?χεσθαι: μ?θο? δ? ?νδρεσσι μελ?σει
π?σι, μ?λιστα δ? ?μο?: το? γ?ρ κρ?το? ?στ? ?ν? ο?κ?.
? μ?ν θαμβ?σασα π?λιν ο?κ?νδε βεβ?κει:
παιδ?? γ?ρ μ?θον πεπνυμ?νον ?νθετο θυμ?.
?? δ? ?περ?? ?ναβ?σα σ?ν ?μφιπ?λοισι γυναιξ?
κλα?εν ?πειτ? ?δυσ?α φ?λον π?σιν, ?φρα ο? ?πνον
?δ?ν ?π? βλεφ?ροισι β?λε γλαυκ?πι? ?θ?νη.
μνηστ?ρε? δ? ?μ?δησαν ?ν? μ?γαρα σκι?εντα,
π?ντε? δ? ?ρ?σαντο παρα? λεχ?εσσι κλιθ?ναι.
το?σι δ? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ρχετο μ?θων:
‘μητρ?? ?μ?? μνηστ?ρε? ?π?ρβιον ?βριν ?χοντε?,
ν?ν μ?ν δαιν?μενοι τερπ?μεθα, μηδ? βοητ??
?στω, ?πε? τ?δε καλ?ν ?κου?μεν ?στ?ν ?οιδο?
τοιο?δ? ο?ο? ?δ? ?στ?, θεο?? ?ναλ?γκιο? α?δ?ν.
??θεν δ? ?γορ?νδε καθεζ?μεσθα κι?ντε?
π?ντε?, ?ν? ?μιν μ?θον ?πηλεγ?ω? ?ποε?πω,
?ξι?ναι μεγ?ρων: ?λλα? δ? ?λεγ?νετε δα?τα?,
?μ? κτ?ματ? ?δοντε?, ?μειβ?μενοι κατ? ο?κου?.
ε? δ? ?μιν δοκ?ει τ?δε λω?τερον κα? ?μεινον
?μμεναι, ?νδρ?? ?ν?? β?οτον ν?ποινον ?λ?σθαι,
κε?ρετ?: ?γ? δ? θεο?? ?πιβ?σομαι α??ν ??ντα?,
α? κ? ποθι Ζε?? δ?σι παλ?ντιτα ?ργα γεν?σθαι:
ν?ποινο? κεν ?πειτα δ?μων ?ντοσθεν ?λοισθε.
’?? ?φαθ?, ο? δ? ?ρα π?ντε? ?δ?ξ ?ν χε?λεσι φ?ντε?
Τηλ?μαχον θα?μαζον, ? θαρσαλ?ω? ?γ?ρευεν.
τ?ν δ? α?τ? ?ντ?νοο? προσ?φη, Ε?πε?θεο? υ???:
‘Τηλ?μαχ?, ? μ?λα δ? σε διδ?σκουσιν θεο? α?το?
?ψαγ?ρην τ? ?μεναι κα? θαρσαλ?ω? ?γορε?ειν:
μ? σ? γ? ?ν ?μφι?λ? ?θ?κ? βασιλ?α Κρον?ων
ποι?σειεν, ? τοι γενε? πατρ?ι?ν ?στιν.
’τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘?ντ?νο?, ? κα? μοι νεμεσ?σεαι ?ττι κεν ε?πω;
κα? κεν το?τ? ?θ?λοιμι Δι?? γε διδ?ντο? ?ρ?σθαι.
? φ?? το?το κ?κιστον ?ν ?νθρ?ποισι τετ?χθαι;
ο? μ?ν γ?ρ τι κακ?ν βασιλευ?μεν: α?ψ? τ? ο? δ?
?φνει?ν π?λεται κα? τιμη?στερο? α?τ??.
?λλ? ? τοι βασιλ?ε? ?χαι?ν ε?σ? κα? ?λλοι
πολλο? ?ν ?μφι?λ? ?θ?κ?, ν?οι ?δ? παλαιο?,
τ?ν κ?ν τι? τ?δ? ?χ?σιν, ?πε? θ?νε δ?ο? ?δυσσε??:
α?τ?ρ ?γ?ν ο?κοιο ?ναξ ?σομ? ?μετ?ροιο
κα? δμ?ων, ο?? μοι λη?σσατο δ?ο? ?δυσσε??.
’τ?ν δ? α?τ? Ε?ρ?μαχο? Πολ?βου π??? ?ντ?ον η?δα:
Τηλ?μαχ?, ? τοι τα?τα θε?ν ?ν γο?νασι κε?ται,
?? τι? ?ν ?μφι?λ? ?θ?κ? βασιλε?σει ?χαι?ν:
κτ?ματα δ? α?τ?? ?χοι? κα? δ?μασιν ο?σιν ?ν?σσοι?.
μ? γ?ρ ? γ? ?λθοι ?ν?ρ ?? τ?? σ? ??κοντα β?ηφιν
κτ?ματ? ?πορρα?σει, ?θ?κη? ?τι ναιετο?ση?.
?λλ? ?θ?λω σε, φ?ριστε, περ? ξε?νοιο ?ρ?σθαι,
?ππ?θεν ο?το? ?ν?ρ, πο?η? δ? ?ξ ε?χεται ε?ναι
γα?η?, πο? δ? ν? ο? γενε? κα? πατρ?? ?ρουρα.
?? τιν? ?γγελ?ην πατρ?? φ?ρει ?ρχομ?νοιο,
? ??ν α?το? χρε?ο? ?ελδ?μενο? τ?δ? ?κ?νει;
ο?ον ?να?ξα? ?φαρ ο?χεται, ο?δ? ?π?μεινε
γν?μεναι: ο? μ?ν γ?ρ τι κακ? ε?? ?πα ??κει.
’τ?ν δ? α? Τηλ?μαχο? πεπνυμ?νο? ?ντ?ον η?δα:
‘Ε?ρ?μαχ?, ? τοι ν?στο? ?π?λετο πατρ?? ?μο?ο:
ο?τ? ο?ν ?γγελ?? ?τι πε?θομαι, ε? ποθεν ?λθοι,
ο?τε θεοπροπ?η? ?μπ?ζομαι, ?ν τινα μ?τηρ
?? μ?γαρον καλ?σασα θεοπρ?πον ?ξερ?ηται.
ξε?νο? δ? ο?το? ?μ?? πατρ?ιο? ?κ Τ?φου ?στ?ν,
Μ?ντη? δ? ?γχι?λοιο δα?φρονο? ε?χεται ε?ναι
υ???, ?τ?ρ Ταφ?οισι φιληρ?τμοισιν ?ν?σσει.
’420 ?? φ?το Τηλ?μαχο?, φρεσ? δ? ?θαν?την θε?ν ?γνω.
ο? δ? ε?? ?ρχηστ?ν τε κα? ?μερ?εσσαν ?οιδ?ν
τρεψ?μενοι τ?ρποντο, μ?νον δ? ?π? ?σπερον ?λθε?ν.
το?σι δ? τερπομ?νοισι μ?λα? ?π? ?σπερο? ?λθε:
δ? τ?τε κακκε?οντε? ?βαν ο?κ?νδε ?καστο?.
Τηλ?μαχο? δ?, ?θι ο? θ?λαμο? περικαλλ?ο? α?λ??
?ψηλ?? δ?δμητο περισκ?πτ? ?ν? χ?ρ?,
?νθ? ?βη ε?? ε?ν?ν πολλ? φρεσ? μερμηρ?ζων.
τ? δ? ?ρ? ?μ? α?θομ?να? δα?δα? φ?ρε κεδν? ?δυ?α
Ε?ρ?κλει?, ?πο? θυγ?τηρ Πεισηνορ?δαο,
τ?ν ποτε Λα?ρτη? πρ?ατο κτε?τεσσιν ?ο?σιν
πρωθ?βην ?τ? ?ο?σαν, ?εικοσ?βοια δ? ?δωκεν,
?σα δ? μιν κεδν? ?λ?χ? τ?εν ?ν μεγ?ροισιν,
ε?ν? δ? ο? ποτ? ?μικτο, χ?λον δ? ?λ?εινε γυναικ??:
? ο? ?μ? α?θομ?να? δα?δα? φ?ρε, κα? ? μ?λιστα
δμ??ων φιλ?εσκε, κα? ?τρεφε τυτθ?ν ??ντα.
?ιξεν δ? θ?ρα? θαλ?μου π?κα ποιητο?ο,
?ζετο δ? ?ν λ?κτρ?, μαλακ?ν δ? ?κδυνε χιτ?να:
κα? τ?ν μ?ν γρα?η? πυκιμηδ?ο? ?μβαλε χερσ?ν.
? μ?ν τ?ν πτ?ξασα κα? ?σκ?σασα χιτ?να,
πασσ?λ? ?γκρεμ?σασα παρ? τρητο?σι λ?χεσσι
β? ?? ?μεν ?κ θαλ?μοιο, θ?ρην δ? ?π?ρυσσε κορ?ν?
?ργυρ??, ?π? δ? κλη?δ? ?τ?νυσσεν ?μ?ντι.
?νθ? ? γε πανν?χιο?, κεκαλυμμ?νο? ο??? ??τ?,
βο?λευε φρεσ?ν ?σιν ?δ?ν τ?ν π?φραδ? ?θ?νη.
- 繆斯是古希臘神話中的文藝女神。古希臘人認為，詩人的吟詩靈感源自文藝女神，詩人只是女神的代言人。
- 詩行后的數(shù)字為原詩詩行序數(shù)，譯詩與原詩對應(yīng)。
- “神女中的女神”意為神女中的佼佼者。
- 在當時，埃塞俄比亞人是傳說中的一個無比虔誠的民族。參閱《伊利亞特》第一卷第423行。
- 伊奧為宙斯所愛，神后赫拉嫉妒，進行迫害，在伊奧被化身為牛后，仍派百眼巨怪阿爾戈斯去看守。赫爾墨斯吹雙管使阿爾戈斯入睡，殺死阿爾戈斯，解救了伊奧。
- “阿特柔斯之子”指阿伽門農(nóng)。以上指阿伽門農(nóng)被妻子伙同奸夫埃吉斯托斯殺死，兒子奧瑞斯特斯為其報仇的故事。
- 阿爾戈斯人是希臘古代居民，詩中以“阿爾戈斯人”代指希臘人。
- 故事詳見本書第九卷。
- “奧古吉埃島”是一座傳說中的島嶼。
- 阿開奧斯人是希臘古代居民，詩中代指希臘人，從處指伊塔卡居民。
- 塔福斯人是居住在希臘西部沿海和同名島上的居民。
- “伴友”指侍候、陪伴貴族的人，他們不是奴隸，是自由人，因某種原因而投靠、依附該貴族，受其保護，如《伊利亞特》中隨同阿基琉斯出征的帕特羅克洛斯。
- 特墨塞島是意大利西南部海島，以產(chǎn)銅聞名。
- 瑞特隆是伊塔卡島港口，涅伊昂是伊塔卡島北部涅里昂山支脈。
- 杜利基昂、薩墨和扎昆托斯都是伊塔卡附近的島嶼。
- 費瑞是希臘西部埃皮羅斯地區(qū)一城市。
- 意為由神明決定。
- 此行被亞歷山大里亞學者阿里斯塔爾科斯刪去。赫拉斯系希臘西部一地區(qū)，此處與阿爾戈斯一起，泛指全希臘。
鄂公網(wǎng)安備 42010302001612號